سیماب

امروز بین گشت و گذار اینترنتیم به مطلبی برخوردم که برام جالب بود.انتقال جرم بین دو ستاره!!
این مطلب را قرار می دم تا حوزه فکریمون در مورد مبحث انتقال جرم گسترده تر بشه.
برای اطلاع از معانی اصطلاحات به کار رفته در این پست می تونید به دانشنامه ستاره شناسی مراجعه کنید.

دسته ای از ستاره های دوتایی که دوره چرخش آنها کمتر از سی سال باشد که این نشان می دهد فاصله آنها کمتر از ده واحد نجومی است.بخاطر این نزدیکی این ستاره ها از نوع دوتایی طیفی و/ یا دوتایی گرفتی هستند.انتقال جرم در بعضی از مراحل بین آنها وجود دارد وهمین انتقال جرم در آینده دوستاره ونحوه تکامل آنها بسیار موثر است.اگر دوستاره( لب)روچه خود را پر نکرده باشند دوستاره از هم جدا هستند .اگر یکی از ستاره ها لب روچه را پر کرده باشد دوستاره نیمه چسبیده خواهند بود وانتقال جرم بین آنها وجود خواهد داشت.اگر دوستاره لب روچه را پر کرده باشند دوستاره در تماس خواهند بود.تحول دو ستاره به جرم اولیه وجدایی زاویه ای آنها بستگی دارد.ستاره سنگینتر به یک ستاره غول سرخ تبدیل خواهد شدولب روچه خود را پرخواهد کرد.مواد از نقطه لاگرانژی درونی به سمت ستاره همدم جاری می شوند ودر نتیجه مسیر تحولی آنرا تحت تاثیر قرار می دهند.انتقال جرم می تواند  هم دوره چرخش دوستاره وهم جدایی زاویه ای آنهارا متاثر کند.

انتقال جرم در ستاره های دوتایی با توجه به فاز تکاملی ستاره ای که جرم از دست می دهد به سه مورد تقسیم می شود(موردA  مورد B  ومورد C )مورد A  زمانی است که انتقال جرم در حالت هیدروژن سوزی رخ می دهد.مورد B  زمانی است که هیدروژن سوزی به آخر رسیده ولی هنوز هلیم هسته شروع به سوختن نکرده است.موردC  نشاندهنده هر انتقال جرمی است که بعد از سوختن هلیم هسته رخ می دهد.

اگر اندازه حرکت مداری طی انتقال جرم ثابت بماند انتقال جرم از نوع کنسرواتیو به حساب می آید.اگر جرم ستاره ای که جرم از دست می دهد از جرم ستاره همدم کمتر باشد مدار آندو پهنتر می شود اما اگر از جرم همدم بیشتر باشد مدار کوچکتر خواهد شد.

در مورد ستاره هایی که جدایی آنها نسبتا" زیاد است موادی که از لب روچه ستاره غول سرخ فرار می کنند سحابی یا ابری درست می کنند که هم هسته ستاره غول سرخ یعنی کوتوله سفید را در بر می گیردوهم ستاره همدم.سپس نیروهای اصطکاکی وگرانشی موجب می شوند که دو ستاره بمرور بهم نزدیکتر شده ودوره چرخش آنها نیز کوتاه تر بشود.

بعد از مدتی ابر مشترک دو ستاره را ترک می کند وچیزی که باقی می ماند ستاره ای متغییر از نوع انفجاری است که در آن انتقال جرم از ستاره همدم به کوتوله سفیدموجب انفجارات دوره ای از انواع انفجارات نواختری .نواختر های تجدیدشونده و نواختر های کوتوله می شود.اگر یکی از دوستاره به حد کافی پرجرم باشد می تواند به ستاره ای نوترونی یا حتی سیاه چاله تبدیل شود.تاکنون چندین مورد از چنین دوتایی های کشف شده اند که البته دارای تابش اشعه ایکس هم می باشند اما یک انفجار ابر نواختری می تواند موجب جدایی دو ستاره از همدیگر شود.

کلمات کلیدی :